ฟื้น “สุขภาพใจ” ของคนวัยทำงานต้องเริ่มที่การสร้างความหวัง “Hope” วิจัยเผยเคล็ดลับที่ได้ผลจริง

ทำไมต้องเริ่มที่ “ความหวัง” (Hope)

ความหวังไม่ใช่แค่การคิดบวก แต่คือ “เป้าหมาย” ที่เราอยากไปให้ถึง การมีเป้าหมายจึงเปรียบเหมือน “พลังขับเคลื่อน” ที่ช่วยให้เรากลับมายืนหยัดและเดินหน้าต่อได้ และช่วยให้เรามองเห็นทางออก แม้ในสถานการณ์ที่ดูเหมือนมีแต่ทางตัน

Hope จึงเป็น “จุดเริ่มต้น” ของการสร้างทุนทางใจเชิงบวกของบุคคล ที่ช่วยให้เราสามารถฟื้นตัวจากความเครียดและกลับมาสู่เส้นทางแห่งความสำเร็จได้

แนวทางการพัฒนาดังกล่าว อ้างอิงจากงานวิจัยของศาสตราจารย์สาขาการจัดการที่เชี่ยวชาญจิตวิทยาองค์กร Fred Luthans ซึ่งได้ระบุถึงคุณลักษณะ 4 องค์ประกอบของทุนทางจิตวิทยา (PsyCap) ที่ช่วยให้สุขภาพใจแข็งแรงขึ้น โดยงานวิจัยซึ่งทดลองกับกลุ่มตัวอย่างคนวัยทำงานในประเทศไทย ได้เสนอแนวทางการพัฒนาทุนทางใจบนฐานแนวคิดทุนทางจิตวิทยา เป็นขั้นตอนต่างๆ ดังนี้

1. สร้าง Hope (ความหวัง) → จุดเริ่มต้นของทุกอย่าง

กำหนดเป้าหมายที่เป็นไปได้ และเชื่อว่าเราสามารถเดินไปถึง

อย่าลืมมองหา “ทางเลือกสำรอง” เผื่อเวลาเจออุปสรรคระหว่างทาง

2. พัฒนา Efficacy (ความเชื่อมั่นในตนเอง) → เชื่อว่าเราทำได้

เมื่อเรามีความหวัง เราจะเริ่มมั่นใจว่าตัวเองสามารถควบคุมผลลัพธ์ของชีวิตได้

ความมั่นใจนี้ช่วยให้เรากล้าตัดสินใจและลงมือทำ

3. กระตุ้น Resilience (ความสามารถในการฟื้นตัว) → ไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรค

เมื่อมีความหวังและความมั่นใจ จึงทำให้เรากล้าเผชิญปัญหา และพัฒนาความสามารถในการฟื้นตัว ให้เรา “กลับมาได้” แม้จะล้มลง โดยเรียนรู้จากความล้มเหลว แทนที่จะจมอยู่กับมัน

4. มี Optimism (การมองโลกในแง่ดี) → เชื่อว่าอนาคตจะดีกว่าเดิม

มองโลกบนพื้นฐานแห่งความเป็นจริง (Realistic Optimism) มองเห็นโอกาสแม้ในสถานการณ์ที่มีปัญหา โดยไม่จดจ่ออยู่แต่กับสิ่งร้ายๆ ทางลบ และพร้อมเดินหน้าต่อไป

เมื่อบุคคลมี 4 องค์ประกอบนี้รวมกัน จะกลายเป็น “ทุนทางใจ” ที่ช่วยให้เรามีพลังในการฟื้นตัวและประสบความสำเร็จ แม้ในช่วงเวลาที่ยากลำบาก เหนื่อยหน่าย หรือท้อแท้ที่สุด

ข้อเสนอแนะดังกล่าว มาจากบทความที่ตีพิมพ์ในวารสาร BMC Psychology ซึ่งได้ทำการวิจัยเพื่อเสริมสร้างสุขภาวะด้านจิตใจสำหรับกลุ่มผู้ประกอบการและพนักงานของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม ในกลุ่มธุรกิจการท่องเที่ยวในประเทศไทย ช่วงการระบาดของไวรัส COVID-19 ด้วยแนวคิดทุนทางจิตวิทยาเชิงบวก

อ่านบทความฉบับเต็มได้ที่ https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10144891

อ้างอิง Sumalrot, T., Suwanwong, C., Pimthong, S., Surakarn, A., Chiangkhong, A., & Khunakorncharatphong, A. (2023). The development and effectiveness of web-based psychological capital intervention on the mental well-being of tourism workers during the COVID-19 pandemic. BMC psychology, 11(1), 138. https://doi.org/10.1186/s40359-023-01189-0

ถ้าคุณหรือคนรอบตัวกำลังหมดไฟ ลองเริ่มจาก “การสร้างความหวัง” อาจจะช่วยเปลี่ยนชีวิตของคุณได้ ไม่มากก็น้อย

สำหรับผู้ที่สนใจพัฒนา “ทุนทางใจ” ด้วยแนวคิดทุนทางจิตวิทยาเชิงบวก สามารถทดลองเรียนรู้ได้ จากเว็บไซต์นี้

https://myhero.bsri.swu.ac.th/

พัฒนาโดย สสส. และสถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ เพื่อให้ทุกคนสามารถ ประเมินสุขภาพใจของตัวเอง และพัฒนาสุขภาพใจด้วยสื่อการเรียนรู้แบบเข้าใจง่าย โดยเริ่มพัฒนาตั้งแต่ “Hope” ไปจนถึง “Optimism”

ไม่มีค่าใช้จ่าย ใช้งานง่าย และไม่ซับซ้อน

สรุปความและเรียบเรียงโดย

รศ.ดร.ศรัณย์ พิมพ์ทอง