ค่าคุณภาพเครื่องมือ

ผลการวิเคราะห์คุณภาพของแบบวัดความรอบรู้ด้านสุขภาพ ลักษณะของแบบวัดเป็นแบบมาตรประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 28 ข้อคำถาม โดยแบ่งการวัดออกเป็น 4 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) การเข้าถึงข้อมูลและบริการสุขภาพ 2) การเข้าใจข้อมูลและบริการสุขภาพ 3) การตรวจสอบข้อมูลและบริการสุขภาพ และ4) การประยุกต์ใช้ข้อมูลและบริการสุขภาพ ทำการวิเคราะห์ความตรงเชิงโครงสร้างด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน พบว่า รูปแบบการวัดที่สร้างขึ้นมีความกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ (Chi-square =1020.59, df=336, P=0.00, Chi-square/df= 3.03, RMSER=0.05, SRMR=0.02, GFI=0.90, CFI=0.99, NFI=0.99) แสดงว่าแบบวัดมีความตรงเชิงโครงสร้าง เมื่อพิจารณาผลของการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันอันดับที่ 2 พบว่าค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบมาตรฐาน(Factor Loading) ผ่านตามเกณฑ์มาตรฐานทุกองค์ประกอบ ดังนี้ องค์ประกอบที่1: การเข้าถึงข้อมูลและบริการสุขภาพ ค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบเท่ากับ 0.84 องค์ประกอบที่2: การเข้าใจข้อมูลและบริการสุขภาพ ค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบเท่ากับ 0.92 องค์ประกอบที่3: การตรวจสอบข้อมูลและบริการสุขภาพ  ค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบเท่ากับ 0.97 องค์ประกอบที่4: การประยุกต์ใช้ข้อมูลและบริการสุขภาพ ค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบเท่ากับ 0.91 เมื่อพิจารณาค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบมาตรฐานของการวิเคราะห์องค์ประกอบระดับที่ 1 จำแนกตามข้อคำถามในแต่ละองค์ประกอบของรูปแบบการวัดความรอบรู้ดานสุขภาพ พบว่า องค์ประกอบที่1: การเข้าถึงข้อมูลและบริการสุขภาพ ประกอบด้วยข้อคำถาม 7 ข้อคำถาม มีค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบมาตรฐาน อยู่ระหว่าง 0.67 – 0.80 องค์ประกอบที่2: การเข้าใจข้อมูลและบริการสุขภาพ ประกอบด้วยข้อคำถาม 7 ข้อคำถาม มีค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบมาตรฐาน อยู่ระหว่าง 0.71 – 0.84 องค์ประกอบที่3: การตรวจสอบข้อมูลและบริการสุขภาพ ประกอบด้วยข้อคำถาม 7 ข้อคำถาม มีค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบมาตรฐาน อยู่ระหว่าง 0.74 – 0.84 องค์ประกอบที่4: การประยุกต์ใช้ข้อมูลและบริการสุขภาพ ประกอบด้วยข้อคำถาม 7 ข้อคำถาม มีค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบมาตรฐาน อยู่ระหว่าง 0.78 – 0.83

ตารางคุณภาพแบบวัดความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพตามหลักพอเพียง
ข้อที่ ข้อคำถาม ค่าอำนาจจำแนก ค่า Factor Loading
องค์ประกอบ 1 : ด้านการเข้าถึงข้อมูลและบริการสุขภาพ Cronbach’s Alpha = 0.898
1 ฉันสามารถค้นหาข้อมูลการดูแลสุขภาพด้วยตนเองได้ เพื่อลดปัญหาสุขภาพที่ฉันกังวลอยู่ 0.842 0.73
2 ฉันสามารถค้นหาข้อมูลสุขภาพที่ถูกต้องจากหลายแหล่งได้ เช่น จากบุคคลผู้รู้ สื่อสิ่งพิมพ์ สื่อออนไลน์ เป็นต้น 0.811 0.78
3 ฉันสามารถแสวงหาความรู้ด้านสุขภาพที่ทันสมัย พร้อมเปิดรับข้อมูลใหม่  เพื่อเป็นผู้มีสุขภาพดี 0.735 0.78
4 ฉันสามารถสืบค้นข้อมูลหรือแหล่งบริการสุขภาพได้ด้วยตนเองโดยไม่จำเป็นต้องพึ่งพาใคร 0.598 0.75
5 ฉันสามารถเสาะหาแหล่งบริการสุขภาพที่จะให้การช่วยเหลือด้านสุขภาพของฉันได้ 0.827 0.80
6 ฉันสามารถขอรับคำปรึกษาจากแพทย์หรือผู้ให้บริการสุขภาพได้ทุกเมื่อ 0.503 0.67
7 ฉันสามารถเข้าถึงแหล่งบริการสุขภาพได้ตรงกับความต้องการและสภาพปัญหาหรือความจำเป็นที่ฉันมีอยู่ได้ 0.630 0.71
องค์ประกอบที่ 2 : ด้านการเข้าใจข้อมูลและบริการสุขภาพ Cronbach’s Alpha = 0.856
8 ฉันสามารถทำความเข้าใจในคำอธิบายบนฉลากโฆษณาอาหารและยาถึงวิธีกินวิธีใช้ วันหมดอายุ การเสื่อมสภาพ ประโยชน์หรือผลข้างเคียงต่อสุขภาพได้ 0.614 0.71
9 ฉันสามารถอธิบายข้อมูลความรู้เกี่ยวกับอาการและโรคต่างๆ ที่ได้จากสื่อ เช่น คู่มือสุขภาพ แผ่นพับ โปสเตอร์ ใบสั่งแพทย์ เป็นต้น ให้ผู้อื่นเข้าใจได้  0.623 0.76
10 ฉันเข้าใจและสามารถกรอกข้อมูลด้านสุขภาพได้อย่างถูกต้องตามแบบฟอร์มของสถานบริการสุขภาพนั้น ๆ 0.623 0.84
11 ฉันรู้และเข้าใจได้ ถึงข้อมูลด้านสุขภาพที่เผยแพร่ทางออนไลน์ เช่น อินเทอร์เน็ต ยูทูป วิดีโอ เฟสบุ๊ค ไลน์ เป็นต้น 0.636 0.80
12 ฉันเข้าใจในคำแนะนำเกี่ยวกับโรคและการดูแลสุขภาพจากผู้ให้บริการสุขภาพ 0.777 0.84
13 ฉันเข้าใจถึงคำเตือนด้านสุขภาพของภาครัฐ  เช่น รณรงค์ไม่กินหวานมันเค็ม ให้ออกกำลัง ไม่สูบหรี่ งดดื่มสุรา การฉีดวัคซีน การป้องกันโรค เป็นต้น 0.497 0.74
14 ฉันเข้าใจในข้อมูลสื่อสารสุขภาพที่นำเสนอในรูป สัญลักษณ์ กราฟ ตาราง แผนภาพ ตัวเลข คำศัพท์ หรือเครื่องหมายในสถานพยาบาลหรือที่ต่างๆ ได้ 0.601 0.82
องค์ประกอบที่ 3 : ด้านการตรวจสอบข้อมูลและบริการสุขภาพ Cronbach’s Alpha = 0.865
15 ก่อนที่ฉันจะตัดสินใจเลือกแหล่งบริการสุขภาพ ฉันจะสอบถามความต้องการที่แท้จริงของตนเอง และคนในครอบครัวก่อน 0.580 0.79
16 ฉันเปรียบเทียบข้อมูลประโยชน์และโทษของสินค้าและบริการสุขภาพนั้นก่อน ที่จะตัดสินใจเชื่อหรือใช้ตาม 0.614 0.78
17 เมื่อมีข้อมูลด้านสุขภาพใหม่เข้ามา ฉันจะตรวจสอบความถูกต้องของแหล่งที่มาของข้อมูลนั้นก่อนตัดสินใจเชื่อหรือทำตาม 0.694 0.74
18 ฉันมักเปรียบเทียบข้อมูลด้านสุขภาพจากหลายแหล่งเพื่อยืนยันความถูกต้อง ก่อนที่จะแจ้งข้อมูลเหล่านั้นต่อผู้อื่น 0.643 0.80
19 หากมีใครแนะนำหรือโฆษณาชวนเชื่อด้านข้อมูลและบริการสุขภาพ ฉันสามารถไตร่ตรองด้วยเหตุผลถึงข้อดีข้อเสีย ก่อนที่จะเชื่อหรือทำตาม 0.631 0.76
20 ฉันพิจารณาทบทวนถึงประโยชน์และความปลอดภัยของข้อมูลสุขภาพนั้น ก่อนที่จะเชื่อหรือทำตาม 0.749 0.78
21 ฉันสามารถตรวจสอบข้อมูล จากการสอบถามหรือขอคำปรึกษาจากผู้รู้หรือผู้ ให้บริการสุขภาพ เกี่ยวกับข้อควรปฏิบัติในด้านสุขภาพนั้นก่อนที่จะทำตาม 0.568 0.84
องค์ประกอบที่ 4 : ด้านการประยุกต์ใช้ข้อมูลและบริการสุขภาพ Cronbach’s Alpha = 0.927
22 ฉันสามารถนำข้อมูลความรู้ด้านสุขภาพที่มีอยู่ มาใช้ส่งเสริมสุขภาพตนเองให้คงมีสุขภาพที่ดีได้ 0.747 0.82
23 ฉันสามารถเลือกใช้ข้อมูลหรือการบริการสุขภาพ มาปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือวิถีการดำรงชีวิตของตนเองเพื่อให้มีสุขภาพที่ดีขึ้น 0.863 0.81
24 ฉันสามารถนำข้อมูลความรู้ด้านสุขภาพที่ฉันมี มาใช้ในการป้องกันโรคและ ฟื้นฟูสุขภาพของตนเองอย่างได้ผล  0.711 0.81
25 ฉันสามารถใช้ข้อมูลสุขภาพมาประกอบการตัดสินใจเพื่อลด/ละ/เลิกพฤติกรรมเสี่ยงในชีวิตประจำวันได้ 0.774 0.83
26 ฉันสามารถตัดสินใจเลือกใช้บริการสุขภาพที่เหมาะสมกับตนเองและครอบครัวได้ เช่น คลินิกเฉพาะโรค การแพทย์แผนไทย การเจ็บป่วยฉุกเฉิน 0.727 0.80
27 ฉันสามารถใช้ข้อมูลสุขภาพ มาวางแผนดูแลสุขภาพตนเองอย่างได้ผล เช่น วิธีเลือกอาหารสุขภาพ วิธีออกกำลังกาย วิธีลดเครียด การพักผ่อน เป็นต้น  0.828 0.82
28 ฉันสามารถนำข้อมูลสุขภาพไปเจรจากับแพทย์เพื่อให้ฉันได้รับการดูแลรักษาที่เหมาะสมกับชีวิตประจำวันของฉันได้  0.760 0.78
ค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับ (Cronbach’s Alpha) = 0.939

ผลการวิเคราะห์คุณภาพของแบบวัดพฤติกรรมสุขภาพตามหลักพอเพียง ลักษณะของแบบวัดเป็นแบบมาตรประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 30 ข้อคำถาม โดยแบ่งการวัดออกเป็น 3 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) พฤติกรรมอยู่อย่างพอเพียง 2) พฤติกรรมความปลอดภัยต่อสุขภาพ และ3) พฤติกรรมดูแลสุขภาพตนเอง ทำการวิเคราะห์ความตรงเชิงโครงสร้างด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน พบว่า รูปแบบการวัดที่สร้างขึ้นมีความกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ (Chi-square =1223.56, df=385, P=0.00, Chi-square/df= 3.17, RMSER=0.05, SRMR=0.02, GFI=0.90, CFI=0.99, NFI=0.98) แสดงว่าแบบวัดมีความตรงเชิงโครงสร้าง เมื่อพิจารณาผลของการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันอันดับที่ 2 พบว่าค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบมาตรฐาน (Factor Loading)ผ่านตามเกณฑ์มาตรฐานทุกองค์ประกอบ ได้แก่ องค์ประกอบที่1: พฤติกรรมอยู่อย่างพอเพียง ค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบเท่ากับ 0.94 องค์ประกอบที่2: พฤติกรรมอยู่อย่างพอเพียง ค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบเท่ากับ 1.00 องค์ประกอบที่3: พฤติกรรมดูแลสุขภาพตนเอง ค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบเท่ากับ 0.91 เมื่อพิจารณาค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบมาตรฐานของการวิเคราะห์องค์ประกอบระดับที่ 1 จำแนกตามข้อคำถามในแต่ละองค์ประกอบของรูปแบบการวัดพฤติกรรมสุขภาพตามหลักพอเพียง พบว่า องค์ประกอบที่1: พฤติกรรมอยู่อย่างพอเพียง ประกอบด้วยข้อคำถาม 10 ข้อคำถาม มีค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบมาตรฐาน  อยู่ระหว่าง 0.61 – 0.81 องค์ประกอบที่2: พฤติกรรมอยู่อย่างพอเพียง ประกอบด้วยข้อคำถาม 10 ข้อคำถาม มีค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบมาตรฐาน อยู่ระหว่าง 0.72 – 0.80 องค์ประกอบที่3: พฤติกรรมดูแลสุขภาพตนเอง ประกอบด้วยข้อคำถาม 10 ข้อคำถาม มีค่าสัมประสิทธิ์องค์ประกอบมาตรฐาน อยู่ระหว่าง 0.40 – 0.82

ตารางคุณภาพแบบวัดพฤติกรรมสุขภาพตามหลักพอเพียง
ข้อที่ ข้อคำถาม ค่าอำนาจจำแนก ค่า Factor Loading
องค์ประกอบ 1 : พฤติกรรมอยู่อย่างพอเพียง Cronbach’s Alpha = 0.873
1 ฉันใช้ชีวิตเรียบง่าย ใช้จ่ายอย่างคุ้มค่าไม่เกินความต้องการหรือฐานะ   0.545 0.61
2 ฉันวางแผนการใช้ชีวิตประจำวันบนพื้นฐานข้อมูลข่าวสารสุขภาพที่ถูกต้องและมีเหตุผล 0.636 0.70
3 ฉันควบคุมปริมาณอาหารให้พอเพียงกับความต้องการใช้พลังงานของร่างกายในแต่ละวัน 0.710 0.74
4 ฉันจัดเตรียมอาหารแต่พอดี พร้อมกินให้หมดไม่เหลือทิ้ง 0.613 0.66
5 ฉันกินอาหารโดยคำนึงถึงคุณค่าและประโยชน์ของสารอาหารมากกว่ารสนิยมและราคา 0.739 0.75
6 ฉันกินอาหารทำเองเป็นหลัก โดยแทบไม่ซื้ออาหารถุงหรืออาหารปรุงสำเร็จนอกบ้าน 0.266 0.69
7 ฉันกินผักผลไม้พื้นบ้านตามฤดูกาลมากกว่าผักผลไม้นำเข้าหรือราคาแพง 0.616 0.73
8 ฉันยึดหลักธรรมทางสายกลาง ในการประกอบการตัดสินใจและการแก้ปัญหาสุขภาพของตนเอง 0.738 0.72
9 ฉันแบ่งเวลาทำกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีต่อสุขภาพตนเองได้ 0.609 0.76
10 ฉันเคลื่อนไหวออกกำลังโดยไม่จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ราคาแพง เช่น เดินไปทำงาน ทำงานใช้แรง เคลื่อนไหวร่างกาย ลุกเดิน วิ่ง กระโดดเชือก เป็นต้น 0.523 0.81
องค์ประกอบที่ 2 : พฤติกรรมความปลอดภัยต่อสุขภาพ Cronbach’s Alpha = 0.829
11 ฉันหลีกเลี่ยงการกินอาหารที่มีแป้ง น้ำตาล ไขมันสูง เช่น อาหารทอด ไส้กรอก บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป เบเกอรี่ ขนมหวาน ขนมขบเคี้ยว เป็นต้น 0.534 0.77
12 ฉันเลือกกินอาหารเกษตรอินทรีย์เพื่อปลอดภัยจากสารเคมีปนเปื้อน 0.669 0.80
13 ฉันออกกำลังกายโดยคำนึงถึงความปลอดภัย เช่น เริ่มอบอุ่นร่างกายก่อน  ใช้อุปกรณ์/วิธีออกกำลังกายตามวัยตามสภาพร่างกาย ใช้เวลาพอดี เป็นต้น 0.559 0.72
14 ฉันเฝ้าสังเกตความผิดปกติของร่างกายและอารมณ์ของตนเองเพื่อป้องกันการเกิดโรคและความรุนแรงของโรค 0.584 0.79
15 ฉันเลือกกินอาหารสด สะอาด ปรุงสุกใหม่เพื่อลดการปนเปื้อนสารพิษและเชื้อโรค 0.717 0.79
16 ฉันปฏิบัติตนในชีวิตประจำวันอย่างระมัดระวังเพื่อลดอันตรายที่อาจเกิดขึ้นต่อสุขภาพตนเอง 0.683 0.76
17 ฉันนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อย 6-8 ชั่วโมงเพื่อฟื้นฟูและลดปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพตนเอง 0.680 0.72
18 ฉันปรับปรุงและจัดสภาพแวดล้อมในบ้านเพื่อป้องกันอันตรายต่อสุขภาพและชีวิต เช่น อุบัติเหตุ อัคคีภัย สัตว์นำโรค และภัยอื่นๆ เป็นต้น 0.478 0.77
19 ฉันหลีกเลี่ยงการสูบหรือสูดควันบุหรี่ และควันจากสารพิษต่างๆ 0.266 0.73
20 ฉันหลีกเลี่ยงการดื่มสุราและเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์เป็นส่วนผสม 0.200 0.75
องค์ประกอบที่ 3 : พฤติกรรมดูแลสุขภาพตนเอง Cronbach’s Alpha = 0.862
21 ฉันควบคุมพฤติกรรมสุขภาพตนเอง เช่น ควบคุมน้ำหนัก ตรวจสุขภาพประจำปี คิดบวก ลดอาหารทำลายสุขภาพ ออกกำลังกายเสมอ   0.628 0.81
22 ฉันกำกับดูแลสุขภาพอนามัยของฉันให้แข็งแรงดี ปราศจากโรคภัยคุกคาม 0.617 0.82
23 ฉันหมั่นตรวจสุขภาพตนเอง หากพบความผิดปกติจะปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทางสุขภาพ   0.365 0.81
24 ฉันกินอาหารรสจืด ไม่ปรุงหรือเติมรสหวาน มันเค็มเพิ่มในอาหารทุกมื้อ 0.526 0.80
25 ฉันกินผักและผลไม้วันละอย่างน้อยครึ่งกิโลกรัม หรือครึ่งหนึ่งในแต่ละมื้ออาหาร 0.742 0.82
26 ฉันกินอาหารที่หลากหลายเพื่อให้ได้สารอาหารครบถ้วนตามที่ร่างกายต้องการ 0.670 0.80
27 ฉันออกกำลังกายต่อเนื่องจนรู้สึกเหนื่อยหรือมีเหงื่อออกอย่างน้อยวันละ 30 นาที 0.588 0.81
28 ฉันจัดการความเครียดของตนเองด้วยการคิดเชิงบวกและมองโลกในแง่ดี 0.621 0.79
29 ฉันควบคุมอารมณ์และสามารถปรับตัวกับสถานการณ์ต่างๆได้ดี 0.447 0.40
30 ฉันมีส่วนร่วมในกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพกับคนในครอบครัวหรือเพื่อนในสังคม 0.570 0.55
ค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับ (Cronbach’s Alpha) = 0.938